Farkında bile değiliz bazen; ne yapmak için telefonu elimize aldık, dakikalardır ne yapıyoruz? Mutfağa ne amaçla gitmiştik, şimdi ne yapıyoruz? Belki de farkında olmadan yanlış yola saptık ya da hangi yola gideceğimizi unuttuk. Daldık gittik… Farkında olmadan ‘’Ben telefonumu ne için elime almıştım, bunca zaman ne yaptım?’’ gibi soruların eşlik ettiği durumlar içinde bulabiliyoruz kendimizi.
‘Otomatik pilotta yaşamak’ insan evrimi açısından çok değerlidir ve aynı anda ufak tefek birçok şeyi fark edebilmeye olanak sağlar. Ancak nasıl ki bir bilgisayarda aynı anda birden çok sekmeyi açmaya ve yüklemeye çalıştığınızda sorunlar çıkabilir, zihin de çok fazla bilgi ve yapılacak listesini aynı anda işlemeye çalıştığında stres, duygusal uyuşukluk hali, duygusal tükenme veya dikkat eksikliğine bağlı hafıza sorunları yaşayabilir.
Otomatik Pilotta Yaşan Kişiler;
- genellikle günlük yaşamında sürekli tekrarlayan rutinler içinde sıkışıp kalmış hissedebilirler.
-bazen farkında olmadan yaptıkları davranışları alışkanlık haline dönüştürebilirler (Aşırı yemek yemek, sigara içmek)
-duygularını deneyimleme konusunda aceleci veya onları bastırma eğiliminde olabilirler. Bu da onların duygusal olarak duyarsızlaşmasına ve yaşamlarında bir amaç veya tatmin edici bir bağlam bulamamasına neden olabilir.
- dikkatlerini toplamakta zorlanabilirler ve bu da iş veya ilişkilerde sorunlara yol açabilir. Aynı zamanda, bu durum hafıza sorunlarına da katkıda bulunabilir.
Otomatik Pilottan Çıkmak İçin Bir Rehber: Mindfulness Yaklaşımı
Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) Nedir?
Mindfulness şimdi ana dönüş amacıyla sakince ve yargılamadan; duygularınızı, düşüncelerinizi ve bedensel duyumlarını fark edebilme alışkanlığıdır.
Kendi dikkatinizi bu anı deneyimlemeye davet etmek, geleceğe veya geçmişe gitme veya olumsuz içerikli düşünme eğiliminde olabilen zihninizin bu ana gelerek yaşadıklarını bu anın içinde değerlendirebilmesine ve deneyimlemeyebilesine katkı sağlar.
Olumsuz düşünceler sürekli olarak aklınıza gelebilir fakat bunları fark etmek ve sonra dikkati şimdiki ana yeniden vermek mindfulness yaklaşımı ve egzersizleri ile alışkanlık haline getirilebilir.
Mindfulness(bilinçli farkındalık) otomatik pilotu devre dışı bırakmanıza ve yaşamınızın daha derin, anlamlı ve tatmin edici bir hal almasına yardımcı olabilir.
Mindfulness yaklaşımı terapi içerisinde kişilerin farkındalıkla kendi olumsuz otomatik düşünce ve duygularını azaltmak ve onları yargılamadan gözlemlemeyi öğretmek amaçlı bir araç olarak kullanılabilmektedir. Otomatik düşünceleri, duyguları ve bedensel tepkileri fark etmek belli bir tepki veya davranışta bulunmadan önce durabilmeye ve sıkıntılara tahammül edebilmeye destek olur.
Mindfulness, özellikle stresle başa çıkmak, duygusal dengeyi sağlamak ve genel yaşam kalitesini artırmak için etkili bir araç olarak kabul edilir.
Birçok terapi yaklaşımının (örneğin, Mindfulness Temelli Bilişsel Terapi veya Mindfulness Temelli Stres Azaltma) temelini oluşturur ve bireylerin psikolojik sağlıklarını desteklemek için kullanılır.
Mindfulness'in psikolojik açıdan pozitif etkileri:
1.Duygusal Farkındalık: Mindfulness, kişinin duygularını daha iyi anlamasına yardımcı olur. Kişi, öfke, kaygı, mutluluk gibi duygusal durumlarını daha iyi tanır ve kabul eder.
2.Düşünsel Farkındalık: Düşünce akışını anlamak ve onları yavaşlayarak fark etmek, düşünsel süreçlerin daha iyi anlaşılmasını sağlar. Bu sayede negatif düşünce kalıplarını fark etmek ve değiştirmek kolaylaşabilir.
3.Stres Azaltma: Mindfulness, stresi azaltma konusunda etkili bir araç olabilir. Şu anki anın deneyimine odaklanmak, gelecekle ilgili endişeleri ve geçmişteki stresleri azaltabilir.
4.Bilinçli Kararlar Alma: Mindfulness, karar alma konusunda destek olabilir. Daha bilinçli bir şekilde düşünmek ve karar vermek, olumlu sonuçlar elde etmeye yardımcı olabilir.
5.Dikkat ve Konsantrasyon: Mindfulness pratiği, dikkat ve konsantrasyonu artırabilir. Bu, iş veya öğrenme gibi alanlarda daha etkili olmanıza yardımcı olabilir.
6.Depresyon ve Anksiyeteyi Azaltma: Mindfulness tabanlı terapiler, depresyon ve anksiyete semptomlarını hafifletebilir. Bu tür terapiler, olumsuz düşünce kalıplarını ele alabilir ve duygusal dengeyi iyileştirebilir.
7.Öz Kabul ve Kendine Saygı: Mindfulness, kişinin kendini daha fazla kabul etmesine ve kendine daha saygılı olmasına yardımcı olabilir. Kişi, kusurlarını eleştirel olmadan gözlemlemeyi öğrenebilir.
8.İlişkilerde İletişimi İyileştirme: Daha bilinçli bir şekilde iletişim kurmak ve kişinin kendine olduğu gibi başkalarının da duygusal deneyimlerine daha fazla saygı göstermesi ilişkilerde daha sağlıklı bir iletişim kanalının oluşmasını destekler.
Terapi sürecinde, zihinsel ve duygusal sağlığınızı desteklemek için mindfulness uygulamalarından yararlanabilirsiniz. Mindfulness, bilinçli farkındalıkla şimdi anın deneyimine odaklanmayı ve duygularınızı, düşüncelerinizi ve bedensel duyumlarınızı kabul etmeyi içerir. Bu pratiği terapi sürecinizde kullanarak stresle başa çıkma, duygusal dengeyi sağlama ve zihinsel sağlığınızı güçlendirme konularında destek alabilirsiniz.
Mindfulness tabanlı terapiler, özellikle depresyon, anksiyete ve stres gibi sorunlarla mücadelede etkili olabilir. Bu terapiler, duygusal refahınızı artırmak, öz kabul ve kendine saygınızı güçlendirmek ve ilişkilerde iletişimi iyileştirmek için kullanılabilir.
Eğer terapi sürecinizde mindfulness kullanımıyla ilgileniyorsanız veya daha fazla bilgi almak istiyorsanız, anasayfadaki iletişim formunu doldurabilir, psk.serpilendirlik@gmail.com hesabına mail atabilir veya Soteria Psikiyatri Merkezi ile iletişime geçebilirsiniz.
Sevgilerimle,
Klinik Psikolog Serpil Endirlik
